Việc nhựa, film màng hay cuộn màng dính chặt vào nhau hoặc hút bụi bẩn như nam châm khi bạn làm việc trong ngành sản xuất hoặc đóng gói là do tĩnh điện. Với kinh nghiệm của Thái Quảng trong lĩnh vực chống tĩnh điện, mình sẽ chia sẻ một cách chi tiết để bạn có thể hiểu rõ tại sao tĩnh điện xuất hiện trên nhựa và màng. Đồng thời, mình cũng sẽ chia sẻ cách khử nó một cách hiệu quả từ những mẹo đơn giản đến giải pháp chuyên nghiệp. Hãy cùng bắt đầu thôi nào!
Tại sao nhựa và film màng bị tích điện?
Nhựa và các loại màng như PE, PP, PET là vật liệu cách điện nên chúng sẽ ngăn không cho điện tích dễ dàng di chuyển. Khi các vật liệu này cọ xát với nhau hoặc với các bề mặt khác như con lăn, máy móc thì điện tích sẽ tích tụ lại trên bề mặt và tạo ra tĩnh điện.
Cụ thể là khi bạn cuốn hoặc tháo cuộn màng trong quá trình sản xuất thì màng cọ xát với con lăn hoặc chính nó và tạo ra điện tích. Kết quả là màng có thể dính chặt vào nhau hoặc “bám” vào máy.
Tương tự, khi cắt hoặc sang cuộn màng thì ma sát từ việc kéo và cắt làm tăng tĩnh điện khiến màng lệch hướng hoặc hút bụi.
Đặc biệt với môi trường khô như phòng máy lạnh hoặc mùa khô hanh ở Việt Nam thì sẽ càng làm vấn đề tệ hơn vì độ ẩm thấp (dưới 40%) khiến điện tích khó thoát ra.
Tác hại của tĩnh điện trên nhựa và film màng
Tĩnh điện không chỉ gây phiền hà mà còn có thể ảnh hưởng lớn đến sản xuất, bởi khi màng dính chặt vào nhau thì việc tháo cuộn hoặc sang cuộn sẽ trở nên khó khăn và có thể làm chậm tiến độ.
Bên cạnh đó, tĩnh điện còn hoạt động như một “nam châm” sẽ hút bụi bẩn, lông hay tạp chất lên bề mặt màng làm giảm chất lượng sản phẩm, đặc biệt trong các ngành nhạy cảm như thực phẩm hoặc y tế.
Trong sản xuất, tĩnh điện có thể gây lỗi nghiêm trọng hơn như khi màng lệch hướng hoặc cuốn không đều có thể làm kẹt máy móc dẫn đến ảnh hưởng đến hiệu suất.
Nguy hiểm nhất là trong môi trường dễ cháy như nhà máy hóa chất thì chỉ một tia lửa tĩnh điện dù nhỏ cũng có thể gây ra cháy nổ.
Hay trong ngành điện tử thì cũng chỉ một tia lửa nhỏ từ tĩnh điện cũng có thể phá hủy linh kiện nhạy cảm như vi mạch.
Chính vì vậy, việc khử tĩnh điện không chỉ giúp quy trình sản xuất trơn tru mà còn đảm bảo chất lượng và an toàn.
Cách khử tĩnh điện trên nhựa, film màng, cuộn màng và sang cuộn màng
Tăng độ ẩm trong môi trường sản xuất
Không khí khô là “người bạn thân” của tĩnh điện, bởi vậy việc tăng độ ẩm là một cách hiệu quả để giảm vấn đề này.
Khi chúng ta duy trì được độ ẩm từ 50-60% thì điện tích sẽ dễ dàng thoát ra môi trường thay vì tích tụ trên màng.
Bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm công nghiệp trong khu vực sản xuất và hãy đặt ở vị trí không ảnh hưởng đến máy móc. Nếu chưa có máy tạo độ ẩm thì việc phun sương nhẹ bằng nước sạch trong không khí cũng là một giải pháp tạm thời, nhưng cần cẩn thận để không làm ướt màng hoặc thiết bị.
Hãy kiểm tra độ ẩm thường xuyên bằng thiết bị đo và tránh để độ ẩm quá cao vì nó có thể gây nấm mốc hoặc ảnh hưởng đến chất lượng màng.
Sử dụng chất liệu màng chống tĩnh điện
Nhiều loại màng nhựa như màng dùng trong đóng gói linh kiện điện tử thường được xử lý với phụ gia chống tĩnh điện giúp giảm tích điện ngay từ đầu. Vì vậy, bạn có thể yêu cầu nhà cung cấp cung cấp loại màng này.
Nếu không thể thay màng thì bạn có thể phun dung dịch chống tĩnh điện lên bề mặt màng trước khi cuốn hoặc sang cuộn, bởi dung dịch này sẽ tạo một lớp màng mỏng giúp trung hòa điện tích.
Tuy nhiên, hãy kiểm tra tính tương thích của dung dịch với sản phẩm cuối, đặc biệt trong ngành thực phẩm hoặc y tế để đảm bảo an toàn và chất lượng sản phẩm.
Lắp đặt thiết bị khử tĩnh điện chuyên dụng
Đối với những dây chuyền sản xuất lớn thì tĩnh điện có thể gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng, bởi vậy việc sử dụng các thiết bị khử tĩnh điện chuyên dụng là giải pháp hàng đầu. Tại Thái Quảng, chúng tôi cung cấp các thiết bị khử tĩnh điện hiệu quả như thanh khử tĩnh điện (ionizing bar) được đặt gần cuộn màng hoặc con lăn. Thanh này tạo ra các ion âm và dương giúp trung hòa điện tích trên màng, và đặc biệt cần thiết khi sang cuộn màng.
Ngoài thanh khử tĩnh điện, chúng ta có thể sử dụng máy thổi ion (ionizing blower) để thổi luồng khí chứa ion vào khu vực sản xuất nhằm khử tĩnh điện trên diện rộng.
Nếu bạn cần xử lý cục bộ thì việc dùng súng ion hóa (ionizing gun) rất tiện để khử tĩnh điện trên màng trước khi đóng gói.
Tuy nhiện, khi sử dụng những thiết bị này thì hãy đảm bảo thiết bị được nối đất và vệ sinh thường xuyên để duy trì hiệu suất.
Thiết kế hệ thống nối đất cho máy móc
Hệ thống tiếp địa (nối đất) là một giải pháp vô cùng hiệu quả để ngăn tĩnh điện tích tụ.
Chúng ta có thể kết nối các con lăn, khung máy và bàn thao tác với dây tiếp địa, khi đó điện tích dư thừa sẽ được dẫn xuống đất một cách an toàn.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng con lăn chống tĩnh điện, có lớp phủ dẫn điện để giảm ma sát và tích điện trong dây chuyền.
Hãy nhớ kiểm tra hệ thống tiếp địa định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định. Nếu bạn không có kinh nghiệm thì Thái Quảng có thể hỗ trợ thiết kế và lắp đặt hệ thống phù hợp cho bạn.
Tối ưu hóa quy trình sản xuất
Đôi khi, chỉ cần điều chỉnh nhỏ trong quy trình sản xuất cũng có thể giảm tĩnh điện đáng kể.
Ví dụ như giảm tốc độ cuốn hoặc sang cuộn màng sẽ hạn chế ma sát từ đó giảm tích điện. Hay sử dụng con lăn mịn như con lăn phủ ceramic cũng giúp giảm cọ xát.
Ngoài ra, hãy vệ sinh màng và máy móc thường xuyên bằng khăn ẩm hoặc dung dịch chống tĩnh điện để loại bỏ bụi bẩn, vì bụi bẩn cũng là một trong những yếu tố làm tăng tĩnh điện.
Hãy lưu ý là không dùng khăn khô khi vệ sinh vì nó có thể tạo thêm tĩnh điện.
Đào tạo nhân viên về chống tĩnh điện
Nhân viên là một yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát tĩnh điện, do đó cần đào tạo cho nhân viên để họ có thể nắm được các cách chống tĩnh điện hiệu quả.
Việc trang bị giày chống tĩnh điện và dây đeo cổ tay chống tĩnh điện cho công nhân khi làm việc gần dây chuyền màng sẽ giúp dẫn điện tích từ cơ thể xuống đất.
Đồng thời, hướng dẫn họ tránh mặc quần áo dễ tạo tĩnh điện như áo len hoặc polyester và hạn chế cọ xát mạnh với màng.
Vì vậy, hãy tổ chức các buổi đào tạo định kỳ để đảm bảo nhân viên nắm rõ cách phòng tránh tĩnh điện.
Khi nào cần giải pháp khử tĩnh điện chuyên nghiệp?
Nếu bạn chỉ xử lý một lượng nhỏ màng nhựa thì các giải pháp như tăng độ ẩm hoặc dùng dung dịch chống tĩnh điện có thể đã đủ để xử lý tĩnh điện. Nhưng với dây chuyền sản xuất lớn, đặc biệt trong ngành điện tử, thực phẩm hoặc y tế thì cần phải sử dụng các giải pháp chuyên nghiệp.
Thái Quảng là đơn vị tư vấn giải pháp chống tĩnh điện công nghiệp, đồng thời cung cấp đa dạng sản phẩm chống tĩnh điện như thanh khử tĩnh điện, máy thổi ion, hệ thống tiếp địa và sàn chống tĩnh điện (sàn trải thảm cao su chống tĩnh điện),… được thiết kế riêng cho từng nhà xưởng. Ví dụ, nếu màng dính chặt khi sang cuộn thì chúng tôi có thể đề xuất lắp thanh ion hóa ngay tại vị trí con lăn cuối cùng.
Nếu bạn đang gặp rắc rối với tĩnh điện hay muốn tìm giải pháp tối ưu thì hãy liên hệ ngay với Thái Quảng nhé!